Franse rentrée littéraire: Le lambeau van Philippe Lançon, ontsnapt aan Charlie Hebdo
Over de eerste selecties
Meer eerste of tweede romans, meer of minder verwachte namen, enkele grote afwezigen, en ook enige ophef; de eerste selectie voor de grote literaire prijzen van het najaar leidt tot een paar verrassende prijswinnaars.
De verrassingen bij de eerste selectie voor de grote literaire prijzen van dit najaar © AFP/Archives / MIGUEL MEDINA
Hieronder de stand van zaken na de eerste selectie door de jury’s van de prix Goncourt, Renaudot, Médicis en Femina.
De kwestie Lancon
Voor sommigen was het een uitgemaakte zaak; “Le lambeau” (Gallimard), dat gaat over het zeer trage herstel van Philippe Lancon, die bij de aanslag op Charlie Hebdo op 7 januari 2015 ernstig gewond is geraakt in zijn gezicht, is het boek van het jaar. Vanaf het moment dat het boek verschijnt (april 2018), zijn de kritieken unaniem lovend en gaat het in grote aantallen over de toonbank (meer dan 100.000 exemplaren verkocht). Dit werk zou, naar het oordeel van Philippe Labro, in aanmerking moeten komen voor de prix Goncourt. Toch gebeurt dat niet. De jury’s van de Renaudot, de Médicis en de Femina kiezen het boek, de jury van de Goncourt niet.
Bernard Pivot zegt daarover het volgende:
“In deze roman is geen sprake van verbeeldingskracht, het is een getuigenis (…) het is een heel goed boek, misschien het mooiste van het jaar, maar de prix Goncourt is de bekroning van een roman met een verbeelde werkelijkheid en in deze roman is dat niet het geval”.
Heel veel ‘debutanten’
Opmerkelijk bij de start van het nieuwe literaire jaar 2018, is het grote aantal ‘eerste romans’; 94 maar liefst, het hoogste aantal sinds 11 jaar.
Verleden jaar nog liet de jury van de Goncourt zich wat laatdunkend uit over ‘eerste romans’, dit jaar zitten er vier bij de eerste selectie:
Meryem Alaoui met “La vérité sort de la bouche du cheval” (Gallimard); Inès Bayard met “Le malheur du bas” (Albin Michel); Pauline Delabroy-Allard met “Ça raconte Sarah” (Minuit), ook geselecteerd voor de prix de Médicis en als vierde de Belgische schrijfster Adeline Dieudonné met “La vraie vie” (L’iconoclaste), dat ook in de selectie voor de prix Renaudot staat.
Voor de prix Renaudot staat ook een boek van een nieuwe schrijver op de nominatie; Anton Benaber met “La grande idée” (Gallimard).
Daarnaast zijn er behoorlijk wat schrijvers van een tweede boek geselecteerd. Onder meer Guy Boley (“Quand Dieu boxait en amateur”, Grasset), Nicolas Mathieu (“Leurs enfants après eux”, Actes Sud), Paul Greveillac (“Maîtres et esclaves”, Gallimard) of het fenomeen David Diop (“Frère d’âme”, Seuil); de enige naam die in alle selecties staat.
In de lijn der verwachting
Pierre Guyotat, 78, met een toch al imposant oeuvre, staat met zijn nieuwste werk “Idiotie” (Grasset) in de selectie van de prix de Femina, de Médicis en de Renaudot (in de categorie ‘essays’).
De juryleden zijn ook de populaire schrijvers niet uit de weg gegaan. Zoals Vanessa Schneider. Haar boek “Tu t’appela is Maria Schneider” (Grasset), een van de verkoopsuccessen van het nieuwe literaire seizoen. En ook Gilles Martin-Chauffier, chef van de cultuurredactie van Paris Match, die met “L’ère des suspects” (Grasset) geselecteerd is voor de Goncourt en de Renaudot. De journaliste Clara Dupont-Monod staat op de lijst van de Goncourt en van de Femina met “La révolte” (Stock), ook een bestseller.
Welke namen komen er niet voor?
Tevergeefs is het zoeken naar de populaire namen als: Maylis de Kerangal, Alain Mabanckou, Yasmina Khadra, Christophe Boltanski, Boualem Sansal, Serge Joncour, Aurélie Filippetti, Nancy Huston, Jean Hatzfeld, Jérémy Fel of Laurence Cossé. Geen van hen heeft de aandacht van de jury’s van de grote prijzen weten te trekken. Dat geldt ook voor Christine Angot en Amélie Nothomb. Terwijl haar boek “Les prénoms épicènes” (Albin Michel) zeer goed verkoopt.
Ophef
Een van de boeken op de lijst voor de Renaudot, is door de auteur zelf en voor eigen kosten, uitgegeven. Het is alleen te koop via Amazon. De boekhandelaren hebben aan de keus van Renaudot voor dit boek hun steun onthouden.
Toen bleek dat zo’n veertig uitgevers het boek van Marco Koskas “Bande de Français” niet wilden uitgeven, besloot hij het zelf te doen.
“De jury van de Renaudot verleent de auteur en de boekhandelaren hier bepaald geen dienst mee. En ze geeft ook nog een zorgwekkend signaal af voor wording en verspreiding van het boek nu en in de toekomst”, aldus het Syndicat de la librairie française (SLF).